เครื่องจักรเมื่อใช้งานไปนานวันก็ย่อมเสื่อมสภาพลงเรื่อยๆ อาจมีฝืดหรือชำรุดบ้างก็ต้องดูแลบำรุงรักษา อย่างการเติมน้ำมันหล่อลื่น ซึ่งก็เหมือนอวัยวะของคนเราที่มีการสึกหรอตามอายุ จึงต้องหมั่นสังเกต ตรวจเช็ก และซ่อมแซมอยู่เสมอ
“ข้อเข่า” ก็เป็นอวัยวะหนึ่งที่มีความเสื่อมและสึกหรอไปอย่างชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อมีอายุมากขึ้น เราจึงต้องดูแลเพื่อให้ใช้งานได้นานๆ ไม่ติดขัด ฝืด หรือปวด ปกติแล้วน้ำหล่อเลี้ยงหัวเข่าจะผลิตได้น้อยลงและมีความเสื่อมสภาพไปตามอายุและกาลเวลา “การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า” เพื่อรักษา “โรคข้อเข่าเสื่อม” จึงเป็นทางเลือกที่ดีทางหนึ่งในการประคับประคองและประวิงเวลาไม่ให้ข้อเข่าเสื่อมเร็วเกินไป
โรคข้อเข่าเสื่อม คืออะไร
โรคข้อเข่าเสื่อม คือ ภาวะที่กระดูกอ่อนผิวข้อเข่ามีการสึกหรอ และเสื่อมลงอย่างช้าๆ พบมากในผู้สูงอายุ ซึ่งในส่วนของน้ำเลี้ยงในข้อเข่าที่ช่วยลดการเสียดสีก็เสื่อมสภาพลงด้วย ทำให้ผิวระหว่างข้อต่อไม่เรียบ เมื่อขยับข้อเข่ากระดูกจะเสียดสีกัน ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บข้อเข่า ข้อตึง ฝืด ขยับข้อเข่าได้ยาก และไม่สามารถลงน้ำหนักที่หัวเข่าได้เหมือนเดิม
อาการของโรคข้อเข่าเสื่อม
เมื่อผู้ป่วยมีภาวะข้อเข่าเสื่อม เราจะสังเกตพบอาการเหล่านี้ได้
· มีอาการเจ็บปวดเมื่อต้องเคลื่อนไหว เช่น เดิน ลุก หรือนั่ง จะมีความรู้สึกเจ็บปวดที่ข้อเข่า
· ข้อเข่าฝืดตึง ไม่สามารถงอขาหรือเหยียดขาให้สุดได้ ทำให้เคลื่อนไหวไม่สะดวก
· เมื่อเหยียดขา งอขา หรือเคลื่อนไหวอาจมีเสียงลั่นที่ข้อเข่า
· ผู้ป่วยบางรายมีภาวะข้อเข่าบวม หรือข้อเข่าโก่ง ผิดรูป
มารู้จักกับ…น้ำเลี้ยงข้อเข่า หรือน้ำไขข้อเทียม กันก่อน
โดยปกติในข้อเข่าจะมีน้ำเลี้ยงข้อที่มีส่วนประกอบหลักคือ Hyaluronic Acid มีลักษณะข้นหนืดและใส ทำหน้าที่ช่วยหล่อลื่นผิวข้อและลดแรงกระแทก ทำให้เราเดินหรือวิ่งได้สะดวก ไม่เสียดสีจนเจ็บปวด แต่หากอยู่ในภาวะข้อเข่าเสื่อม ร่างกายสร้างน้ำเลี้ยงข้อเข่าน้อยลง ก็จะทำให้ข้อเข่ารับแรงกระแทกได้ไม่ดีเหมือนเดิม ส่งผลให้เวลาเดินหรือทำกิจกรรมต่างๆ จะรู้สึกเจ็บ และมีข้อฝืดตึงที่ข้อเข่า ที่เรียกว่า ภาวะข้อเข่าเสื่อม นั่นเอง
ซึ่งวิธีการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมในระยะเริ่มต้นที่เป็นที่นิยมนั่นก็คือ “การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า” เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่น เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและการใช้งานข้อเข่า ช่วยชะลอการสึกหรอไม่ให้เกิดขึ้นเร็วเกินไป
“น้ำไขข้อเทียม” หรือ “น้ำเลี้ยงข้อเข่า” มีข้อดีอย่างไรบ้าง
“น้ำเลี้ยงข้อเข่า” หรือ “น้ำไขข้อเทียม” มีคุณสมบัติในการทำงานใกล้เคียงน้ำเลี้ยงข้อเข่าที่ร่างกายสร้างขึ้นเองตามธรรมชาติ จึงมีโอกาสน้อยมากที่จะเกิดอาการแพ้หรือร่างกายต่อต้าน ด้วยลักษณะที่หนืด ข้น จึงรองรับการเสียดสีและรับแรงกระแทกได้ดี ทำให้การอักเสบและการระคายเคืองลดลง อีกทั้งยังมีสารที่ช่วยกระตุ้นให้เยื่อหุ้มข้อกลับมาสร้างน้ำเลี้ยงข้อเข่าได้ดีขึ้นอีกด้วย
ประโยชน์ของ “การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า”
การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อม ที่ช่วยให้ผู้ป่วยไม่ต้องทนกับความทุกข์ความเจ็บปวดในทุกครั้งที่ต้องเคลื่อนไหวร่างกาย
· ลดการปวดและการอักเสบของข้อเข่า
· ช่วยหล่อลื่น และลดแรงกระแทกของข้อเข่า ข้อเข่าไม่มีอาการติดฝืด เคลื่อนไหวได้สะดวกมากขึ้น
· กระตุ้นให้เยื่อหุ้มข้อเข่ากลับมาสร้างน้ำเลี้ยงข้อเข่าตามปกติได้ในระยะเวลาหนึ่ง
ใครบ้างที่ควรได้รับการ “ฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า”
ไม่ใช่ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมทุกคนที่จะเหมาะกับการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า ทั้งนี้ แพทย์เฉพาะทางจะเป็นผู้พิจารณาจากอาการและความรุนแรงของโรคอย่างละเอียด ซึ่งโดยส่วนใหญ่จะเหมาะสมกับ
· ผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมในระยะแรกเริ่มจนถึงระยะกลาง
· ผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา และไม่มีพัฒนาการต่อการทำกายภาพ
· ผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมที่มีอาการไม่รุนแรงถึงขั้นต้องผ่าตัด หรืออาการรุนแรงแต่ไม่สามารถผ่าตัดข้อเข่าได้ด้วยปัญหาสุขภาพ หรือปัญหาอื่นๆ
เพียงแค่ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมเข้ามาพบแพทย์เฉพาะทาง เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย รับคำแนะนำ ก็จะได้ทราบแนวทางในการรักษาที่ถูกต้อง และดำเนินการรักษาอย่างเร็วที่สุด ซึ่งจะช่วยลดความเจ็บปวดให้ผู้ป่วยได้ อีกทั้งยังช่วยให้ผู้ป่วยกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้
บทความโดย : นพ.กอบศักดิ์ อุดมเดช ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกและข้อ ศูนย์กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์